Transcription Transcription des fichiers de la notice - Venetiae (Venise) chargé d'édition/chercheur Capron, Laurent (édition scientifique) PARIS
http://eman-archives.org
Fiche : Laurent Capron (Centre Jean Pépin, UMR8230, CNRS-ENS-PSL) ; projet EMAN, Thalim (CNRS-ENS-Sorbonne nouvelle). Licence Creative Commons Attribution – Partage à l’Identique 3.0 (CC BY-SA 3.0 FR)

Venetiae in bibliotheca S. Marci servantur :

(180) Ven. Marc. 248. membr. fol. S. XV. Plut. de virtute et vitio, al. et de mus. Zanetti Cat. (1740) p. 123. Amsel-St. 154.

(181) V. Marc. 307. membr. 4°. S. cc. XI. Theo exp. ar. et mus. – Ζ. 144. (Hiller sign. A.)

(182) V. Marc. 318. ch. fol min. S. cc. XIV. Nicom. ar., al., Ptol. cum Porph., Bry., Nic. I, Bacch., hymni Z. 147.

(183) V. Marc. 321. ch. fol. S. cc. XIV. Bry., Ptol., Porph. in I 1-4. Z. 147.

U. (184) Ven. Marc. 322. membr. fol. mag. S. XV. insunt AQ., Bry., Plut., Ps.-Eucl., Eucl., Arx., A., Gaud., Nic. I et II,

Ptol., Porph. in I et II. inscriptum est post indicem ipsa Bessarionis manuoc manifestum fit, ubi comparavisti cod. Marc. 319 in quo inscripsit κτῆμα ἐμοῦ Βησσαρίωνος ἐπισκόπου τῶν τούσκλων. in Bessarionis libris hic 322 refertur apud Tomasinum ; Bibl. Venet. p. 47, plut. 28. : Βιβλίον ἄριστον καὶ δυσεύρετον, κτῆμα Βησσαρίωνος καρδηναλέως Νικαίας. ἐπισκόπου Σαβίνων. qui vir egregius cum a. 1449 episcopus Sabinorum nominatus esset[Nicolaus V] illum Nonis Mart. 1449 primo Sabinensem ac mox duobus nondum exactis mensibus episcopum Tusculanorum creavit. Migne, Patrologia Gr. 161 p. XIX., postea autem Tusculanorum episcopus appellatus hoc potius munus etiam in librorum inscriptionibus profiteatur, hoc ipso anno codicem perfectum esse suspiceris. post annum 1472 quo anno Bessario mortuus est codicem non esse conscriptum clare elucet. scripsit autem Joannes Rhosus presbyter Cretensis, qui plurimos libros et in Bessarionis et in Mediceorum usum dicitur transscripsisse.Rhosum a 1447-1497 codices transscripsisse vides apud Gardthausen, gr. Paläographie 326. etiam saec. XVI eum scripsisse falso existimabant Fabricius Bibl. Gr. V 788 et Morelli (Aldi Manuti scripta tria p. 52). v. Heiberg in Philologo 42, 435. Wachsmuth in Museo Rhen. 18, 135. 29, 819. specimen scripturae exstat apud Omont, Facsimilés de msc grecs du XV et XVI siècle (1887) tab. 30.

Et Aristidis primum diagramma (I 7, p. 15 M) U incipit ab α et cruce illa, quam multi alterius familiae omiserunt, et omisso B illo, quod aperit alteram partem in Ven. VI 10, ultimarum linearum ordines bene servavit. quartam quidem et septimam lineam (quae sunt numerorum) iusto longius extendit, ut a signis suis numeri separentur. designatam vides hanc formam e codice Guelfb. apud Bellermannum Tonleitern tab. 5. signum 5b hi habent Ↄ (Ven. Π. Vat. [$$$]), signum 6b σ, 24b y vel simile (Ven. λ), signa 30 sunt ϵ et ϶, ac si media hasta prolongatur, nunquam tamen fit [$$$], post 34a et b spatia non patent. de verbis diagrammati immixtis vide (11) Bonon. alterius autem diagrammatis vel harmoniarum (quas Ar. tradit in

I 9 p. 22 M) ordo in U turbatus est. incipit quidem ita, ut in prima linea legatur α λυδιστί, β δωριστί et sequatur signorum 24 vel 27 series longissima, sicuti vides e cod. Escor. descriptum apud Bellermannum in tabula 5. sunt autem prima signa haec : ρˉ γ, curvatae dein sunt lineae in doria nota 7a (C pro E), lyd. 7b, dor. 5b (C pro [$$$]) item phry. 5b, in mixol 1b hi omnes habent formam minusculam ζ, omittunt mix. 2b ; quod autem celerrime invenitur, ioniorum ultimum signum hi produnt [$$$] (reliqui recte [$$$]). Bellermannum igitur p. 67 qui evolvit, multa invenit concinere in U Esc. Guelf. Lips. Vind., quae abhorrent a Neap. (et Ven. VI 10). scholium autem in mg. habet U p. 6 M (τέχνην αὐτὴν καλεῖ) idemque habent (44) Lips., (41) Hamb., (65 et 71) Monn., cum alii habeant in ipso contextu (38. 84. 92. 114). – Canonis sectionem Rhosus petivit e Marc. VI 3. hoc ut suspicaris e titulo Zosimi subscripto, ita vides e verborumΛέγεσϑαι 149, 9, διαφόνους 18. 20, πολλαπλάσιον 150, 8. πολλαπλάσιος ἢ ἐπιμόριος 154, 4, τὸν ἥμισυν 155, 15. et diagrammatum formis. quod enim omnia diagrammata, et quae priore manu in verborum contextu erant inscripta, et quae ab altero librario in margine M picta sunt, collecta videmus et repetita in U, hanc iis intercedere necessitudinem facile concedes. habet autem U ad prot. 1 figuram illam signatam ηδβ (M2) et paulo post alteram quam vides in variis lectionibus 151, 1 (M1) ; ad tertiam autem protasin demonstrandam U habet et diagramma ex M2 in duas partes discerptum et vestigia illa figurae M1 (152, 3. 7). – Nicomachum quoque Rhosus ex hoc fonte repetivit. consentiunt enim in titulo Πυϑαγορικοῦ, ἁρμονικῆς, ἐγχειρίδιον, in πλανήτας 236, 7, om. τὴν 31, habent παρὰ 231, 8, φορτίον 12, ἔστί μοι 16, συναφὴς 244, 14, ἐκβαλών 246, 20, διαγωνίου (M4) 22, διιστῶσαν 260, 1 et – quod magnum videtur – uterque exhibet illum librum, quem II numerat Meibomius. in M quidem illud Νικομάχου… ἐγχδιρίδιον subscriptum potius videtur iis quae antecedunt ;

quod cum Rhosus falso haberet pro titulo illius partis quae sequitur, hic puto auctor fuit erroris.Bernensis quidem in eundem errorem incidit, cum titulo addit ἐγχειρίδιον. βιβλίον β. huius tamen archetypus ab initio vera tantum habuisse videtur τοῦ αὐτοῦ Νικομάχου. adde quod 249, 11 M e correctura plures habet lectiones, U omnes coniungit.Etiam alias Marciani veteris emendationes fere omnes U agnoscit, ut 237, 16. 244, 8 (non ita τὴν 236, 11). Euclidis igitur et Nicomachi doctrinas exscriptas esse putabimus e Marc. VI 3, nec aliud statuendum videtur de Aristoxeni arte, quam cum Marciano manu 3 vel 4 emendato concinentem invenit Marquard p. XXV. iam ex eodem fonte manavisse fortasse putaveris isagogen illam, cuius dubius est auctor. at hoc in libello U et M longe inter se abhorrent, et sequitur U eam Vaticani 191 partem, quam signavi W. nam concinit τάξιν τῶν συγκειμένων ἔχον p. 179, concinit materiae dispositio et pluralis συστημάτων τόνων, 180, 19 τιϑεῖται et quaecunque WL notavi, concinunt fere omnia quae notavi 181, et mirum illud καθ’ αὐτῶν, concinunt quae notavi 183 et 185, 25, nec discrepant in quinta ista et sexta consonantia, quam in synemmeno systemate invenisse sibi videbatur stultus aliquis 194, 20. haec igitur Rhosum sumpsisse apparet e fonte quodam illi W propinquissimo. habueritne ipsum W sub oculis admodum dubito, nam sunt quae differantDifferunt ἐστίν 179, 6 (U εἰσίν), διαφέρον 181, 3 U vid. om., τόνοι 195, 20 (U τονιαῖα), et 196, 5 U habet δεύτερον δὲ οὗ μέσον τὸν τόνον (corr. τῶν τόνων) τὸ ὀξύ. τρίτον οὗ πρῶτον ἐπὶ τὸ ὀξὺ τῶν τόνων. ; nec sufficiunt loci comparati, ut res certe diiudicetur. – Gaudenti quamquam omnes codices inter se sunt propinquissimi, propius tamen U accedit ad Vat. 192 quam ad Neapolitanum. diagrammata ab hoc absunt, et N cum habeat τὸ 328, 19, in VU invenis αὖ τὸ, 239, 8 hi habent στάσις, 12 ἐστιν, 330, 3 λέγοιτ᾽, 11 π. Συστημάτων, 342, 9 λεῖμμα N, λίμμα VU, 345, 4 VU αὐτοὶ, N οὖτοι, 351, 1 eandem habes compendii formam pro

βαρυτάτην in VU, 16 μεγάλου VU, τετάρτου N. etiam accentus formae sunt eaedem in V et U, nam in particula τέ tonum relinquunt 328, 21, transferunt in antecedens vocabulum 24, ὑπατῶν scribunt 332, 11, 336, 9 (hyp. et par.) 352, 6, ὑπάτων 332, 14. 15, 336, 9 (lich.) et saepe alias, cum Ν semper fere scribat perispomenon. mirum quidem est, quod signa musica V inde a 353, 10 non habet, U continet usque ad finem. Sed Bessario homo artis huius et doctrinae peritissimus facile signa quae deerant ex alio codice, etiam ex Alypi tabulis, supplere potuit. Gaudentium igitur ex V 192 illos transscripsisse, dein quae deesse videbantur ex alio libro attulisse existimo. et p. 351, 10, ubi altera quaedam manus vocabulum ἔχει in V suppleverat, Rhosus id in textum recepit.

In Ptolemaei libris habet diagrammata diversa ab aliorum figuris. Ad caput 1 appingit haec :

σύνεγγυς ἀκριβὲςἀριθμόςλόγοςαἴσθησιςεὑρετικόν παραδεκτικόν

ad caput 2 quattuor praeceptorum musicorum familias schemate quodam disponit, ad cap. 3 percussionum genera, distinguit et cet. huius modi. addit etiam quae Nicephorus supplevit ad lib. III. Porphyrium exhibet ad I et II.

Eius autem codicis, quem tanti aestimabat, alios etiam homines doctos participes esse Bessario voluit. hoc ut apparet e verbis in (65) Monacensi 104 inscriptis, ita elucet e lectionibusEst etiam ubi e litterarum forma hoc appareat, nam quod ἐνέσται in Nic. 249, 6 littera ν iusto maiore scriptum est, habent ἐγέσται vel similia Ambr., Mon., duo Lipss. al. Facile etiam apographa Veneti agnoscuntur in Eucl. 155, 6, ubi Rhosus α βλ ad lin. 7 βλ transsiluit, et in Nic. 249, i1, ubi hic U habet τὸ ἡ διὰ πέντε γίνεται σύστημα et additur mg. συμφωνία. et 251, 8 ὑπερέχεσϑαι, 252, 5 ἀποφαίνοντο, 255, 14 γλῶσσι δίφϑογγος : doctrinarum ordo idem est in 11. 20. 114. cf. 115. codicum 7. 11. 14. 17. 20. 40.

41a. 43. 44. 50. 51. 58. 59. 61. 65. 72. 80. 84-86. 92. 104. 114. 115. 170. 193. 199 (cf 174. 198. 206) qui aut omnia sua aut partem ex U hauserunt, ut huius lectio merito dicatur vulgata.Ex uno fonte fluxisse Aristidem codicum 20. 40. 44. 201 vidit Bellermann Tonleitern p. 61. Lipsiensi autem (44) proximos esse 40. 65. 72. 84. 92, demonstrat Caesar Grundzüge der Rhythmik 38. quo autem melius noscamus filiorum illorum ordinem et aetatem, observandum est, quid in U correctum sit. sunt autem minio emendata ad fidem Vaticani W vel propinqui alicuius :

1. in Euclidep. 152, 8 η (in ηζ) deletum,2. 152, 9 ad λοιπὸν μονάς supra γρ. καὶ ἐπεὶ.3. 152, 10 e δη deletum η.4. 152, 11 post δζ add. mg. γρ. καὶ ιδ, ιζ, ιθ.5. 155, 16 post οἱ add. supra α.6. 165, 19 μέσον corr. in μέσων.

harum correctionum cum Lips. noverit unam (5), Ber. tres (2. 5. 6), Bon. Quattuor (1. 3. 5. 6), Mon. (1-5), et Par. 2456 (2-6) quinque, suspiceris illum antiquo, hos recentiore tempore esse transscriptos. aliam autem rem atramento in U correctam, quod solus Mon. novit (ut ex δζ 152, 9 deleatur δ), hunc qui scriptus est a. 1552, omnium dixeris novissimum. et Gaudenti locos emendatos qui respexit, is Ambrosianum vetustiorem esse dicit quam Bononiensem. e scholio Aristidis p. 6, 12 M cum Caesare Marburgensi concludes Lipsiensem Guelferbytano certe et Oxoniensibus esse praeferendum (Rythmik 38). omnibus denique rebus consideratis (44) Lipsiensem putabimus filiorum optimum et maximumEtiam 164, 11 ubi ὁ ἄρα ὁ habebat olim U, hic Lips. antiquam habet lectionem, reliqui locum invenerunt correctum, vidit tamen correcta Lips. in 194, 18 γὰρ et 196, 5 τῶν τόνων., huic similes esse videntur

Ambr. (59) et Ber. (7), medium fere locum obtinet Bonon. (11), natu minimi videntur Mon. (65) scriptus anno 1552 et Par. (114).

(185) V. Marc. 332. ch. 4°. S. cc. XV. Barlaami logist. confutatio trium capitum (15. 16. 17) e l. III harm. Ptol. Z. 152.

(186) V. Marc. 333. ch. 8°. S. XV. Bessarionis epistulae. al. Pediasimus ἐπιστασίαι (inc. θθόγγος μέν ἐστι ut Vincent p. 290). Ζ. 152.

(187) V. Marc. 512. ch. 8°. S. cc. ΧIII. Maximus soph. de insolubil. obiection. al. Pselli animae generatio (Vinc. 316). Theonis expositio (pars, cf. Ricc. 41) eum Pappi isagoga, si fidem habemus Vitellio in Studi it. II 498. Ζ. 275.

(188) V. Marc. 516. ch. fol min. S. cc. ΧIΙ. Ptol., geogr. Heronis spiritalia. Ζ. 278.

(189) V. Marc. 521. ch. 4° S. cc. XIV. Plutarchus plac. Phil., al. (Gregori) compendia de arithm. mus. geom. astr. Z. 279.

(190) V. M. 524. ch. 4°. S. XIV. Prodromi drama murium. alia in quibus multa Pselli. inest epistula πότερον ὡς αὐλητής et insunt ea quae in annot. pag. LXXXII numeravi 2-4. 9. 10. de astronomia (ἐμοὶ μὲν ἀποπεφάνϑω.) Z. 282.

(191) V. Marc. 529. ch. 4° S. cc. XIV. Pollux onom., al., Josephus Rhacendyta de vita contemplativa (Ἐμοὶ δὲ ἄρα). versus iambici 140, quibus breviter indicatur, quid in sequentibus artibus doceatur (ὁρῶν ϑεατὰ βίβλον ηὐτελισμένην.) ed. Walz, Rhet. III 473. (exitus : εἰδὼς ... ἔτι τε τὸν κτίσαντα ταῦτα δεσπότην. μέμνησο ὦ τὰν Ἰωσὴφ Ῥακενδύτου, μετὰ πόνου πλείστου με συντεταχότος. sequuntur compendia artis rhetoricae, logicae, physicae, excerpta ex Aristotelis de anima aliisque libris, dein compendia quattuor artium arithmeticae, musicae, geometriae, astronomiae (incipiunt μέλλοντί μοι περὶ τῶν τεσσάρων ut apud Xylandrum p. 1), de virtute, al. « non ommia praedicta opera praeferunt Rhacendytae nomen, colligitur tamen ex iambis supra dictis ipsum auctorem esse » Zan. 236. contra quem vide ad (106) Par. 2448. cf. 25c. 135. 192. 202.

(192) V. Marc. 591. ch. 4°. S. cc. XV. Syntagma philos. ὥσπερ οἵ ἀναγιγνώσκοντες. compendia (Rhacendytae) de arithm. mus. geom. astr. Z. 310.

(193) V. Marc. 593. ch. 4°. S. cc. XVI Porph. in Ptol. I-II 7. cum tabula tonorum enarmonic. ut in U. Alypius. Z. 311.

(194) V. Marc. 595. ch. 8°. S. cc. XIV. Jo. Pediasimus φϑόγγος μέν ἐστι (Vinc. 289).

Appendicem e Zanetti catalogo transscripsit Villoison Anecd. Gr. II 247. ubi nominantur hi tres libri :

(195) V. Marc. 639. ch. 4°, S. cc. XV. Pletho contra scholarium. Psellus, animae gener.

(196) 642. ch. fol. S. cc. XVI. fol. 74. musicorum collectio.

643. Euclides = VI 3. v. supra p. XVI.

(197) V. Marc. appendicis VI 2. ch. fol S. XVI neglegenter scriptus. Pedias. (Vinc. 289, sed finitur ἔν τε τῇ κατὰ μουσικὴν μιᾷ καταϑέσϑαι πραγματείᾳ), Bch., Dion. (Bell.), AQ qui emanavit ex V, non ex Mon. 215. Ams.-Stud. 126. Jan Bacch. Arg. 1, 30.

V. Marc. VI 3 v. p. XVI.

(198) V. Marc. VI 8, olim apud Nanos n. 268. ch. fol. S. XVII Arx., Nic. I et II, Aly.

V Marc. VI 10 v. p. XI.