Epicurei

Epicurei : index épistémologique et transcriptions enrichies de textes épicuriens - epistemological index and enriched transcriptions of Epicurean texts


Phénomènes_célestes

À définir.

Informations :

termes grecs :

μετέωρα/ἄστρα

catégorie :

univers

Apparaît dans :

Item / FichierOccurrenceContexte
Letter to Herodotus from Epicurus = DL X, 35-83 - ed. Usener / Lettre à Hérodote d'Epicure = DL X, 35-83 - éd. Usener, 03
76 - H557[...] δότας παρεγγυῆσαί τινας φθόγγους ἀναγκασθέντας τοὺς <μὲν> ἀναγκασθέντας ἀναφωνῆσαι, τοὺς δὲ τῷ λογισμῷ ἑλομένους κατὰ τὴν πλείστην αἰτίαν οὕτως ἑρμηνεῦσαι. καὶ μὴν <καὶ τὴν> καὶ μὴν ἐν τοῖς μετεώροις φορὰν καὶ τροπὴν καὶ ἔκλειψιν καὶ ἀνατολὴν καὶ δύσιν καὶ τὰ σύστοιχα τούτοις μήτε λειτουργοῦντός τινος νομίζειν δεῖ γενέσθαι καὶ διατάττοντος ἢ διατάξοντος καὶ ἅμα τὴν πάσαν μακαριότητα ἔχοντος μετ᾽ [...]
78 - H571[...] ncrétions originelles de ces agrégats, à la naissance du monde. Καὶ μὴν καὶ <τὸ> τὴν ὑπὲρ τῶν κυριωτάτων αἰτίαν ἐξακριβῶσαι φυσιολογίας ἔργον εἶναι δεῖ νομίζειν, καὶ τὸ μακάριον sch. : ἐν τῇ περὶ μετεώρων γνώσει. Seul Usener relève cette scholie. ἐνταῦθα πεπτωκέναι καὶ ἐν τῷ τίνες φύσεις αἱ θεωρούμεναι κατὰ τὰ μετέωρα [...]
78 - H574[...] ίαν ἐξακριβῶσαι φυσιολογίας ἔργον εἶναι δεῖ νομίζειν, καὶ τὸ μακάριον sch. : ἐν τῇ περὶ μετεώρων γνώσει. Seul Usener relève cette scholie. ἐνταῦθα πεπτωκέναι καὶ ἐν τῷ τίνες φύσεις αἱ θεωρούμεναι κατὰ τὰ μετέωρα ταυτί, καὶ ὅσα συντείνει συγγενῆ πρὸς τὴν εἰς τοῦτο ἀκρίβειαν . Ἔτι τε οὐ τὸ πλεοναχῶς ἐν τοῖς τοιούτοις εἶναι καὶ τὸ ἐνδεχόμενον καὶ ἄλλως πως [...]
80 - H590[...] ive, οὐ δεῖ νομίζειν τὴν ὑπὲρ τούτων χρείαν ἀκρίβειαν μὴ ἀπειληφέναι, ὅση πρὸς τὸ ἀτάραχον καὶ μακάριον ἡμῶν συντείνει. ὥστε παραθεωροῦντας ποσαχῶς παρ᾽ ἡμῖν τὸ ὅμοιον γίνεται, αἰτιολογητέον ὑπέρ τε τῶν μετεώρων καὶ παντὸς τοῦ ἀδήλου, καταφρονοῦν- τας τῶν οὔτε <τὸ> μοναχῶς ἔχον ἢ γινόμενον γνωριζόντων οὔτε τὸ πλεοναχῶς [...]
82 - H608[...] ς, κατὰ δὲ τὸ ἴδιον ταῖς ἰδίαις, καὶ πάσῃ τῇ παρούσῃ καθ᾽ ἕκαστον τῶν κριτηρίων ἐναργείᾳ . ἂν γὰρ τούτοις προσέχωμεν, τὸ ὅθεν ὁ τάραχος καὶ ὁ φόβος ἐγίνετο ἐξαιτιολογήσομεν ὀρθῶς καὶ ἀπολύσομεν, ὑπέρ τε μετεώρων αἰτιολογοῦντες καὶ τῶν λοιπῶν τῶν ἀεὶ παρεμπιπτόντων, ὅσα φοβεῖ τοὺς λοιποὺς ἐσχάτως. Ταῦτά σοι, ὦ Ἡρόδοτε, ἔστι κεφαλαιωδέστατα ὑπὲρ τῆς τῶν [...]
Letter to Pythocles from Epicurus = DL X, 84-116 - ed. Usener / Lettre à Pythoclès d'Epicure = DL X, 84-116 - éd. Usener, 35
84 - Py3[...] λὴν παρά σου, ἐν ᾗ φιλοφρονούμενός τε περὶ ἡμᾶς διετέλεις ἀξίως τῆς ἡμετέρας περὶ σεαυτὸν σπουδῆς καὶ οὐκ ἀπιθάνως ἐπειρῶ μνημονεύειν τῶν εἰς μακάριον βίον συντεινόντων διαλογισμῶν, ἐδέου τε σεαυτῷ περὶ τῶν μετεώρων σύντομον καὶ εὐπερίγραφον διαλογισμὸν ἀποστεῖλαι, ἵνα ῥᾳδίως μνημονεύῃς: τὰ γὰρ ἐν ἄλλοις ἡμῖν γεγραμμένα δυσμνημόνευτα εἶναι,καίτοι, ὡς ἔφης, συνεχῶς αὐτὰ βαστάζοντ [...]
85 - Py11[...] γκυκλίων τινὸς ἐμπεπλεγμένοις. καλῶς δὴ αὐτὰ διάλαβε, καὶ διὰ μνήμης ἔχων ὀξέως αὐτὰ περιόδευε μετὰ τῶν λοιπῶν ὧν ἐν τῇ μικρᾷ ἐπιτομῇ πρὸς Ἡρόδοτον ἀπεστείλαμεν. Πρῶτον μὲν οὖν μὴ ἄλλο τι τέλος ἐκ τῆς περὶ μετεώρων γνώσεως εἴτε κατὰ συναφὴν λεγομένων εἴτε αὐτοτελῶς νομίζειν εἶναι ἤπερ ἀταραξίαν καὶ πίστιν βέβαιον, καθάπερ καὶ ἐπὶ τῶν λοιπῶν. Ayant donc écrit tout le reste j'en viens pour finir à ce que tu as dema [...]
86 - Py24[...] πᾶν σώματα καὶ ἀναφὴς φύσις ἐστίν, ἢ ὅτι ἄτομα <τὰ> στοιχεῖα στοιχεῖα , καὶ πάντα τὰ τοιαῦτα ὅσα μοναχὴν <δὴ> ὅσα μοναχὴν <ἢ> ὅσα μοναχὴν ἔχει τοῖς φαινομένοις συμφωνίαν: ὅπερ ἐπὶ τῶν μετεώρων οὐχ ὑπάρχει, ἀλλὰ ταῦτά γε πλεοναχὴν ἔχει καὶ τῆς γενέσεως αἰτίαν καὶ τῆς οὐσίας ταῖς [...]
87 - Py40[...] ν ὑπὲρ αὐτῶν δεόντως καταλίπῃ: ὅταν δέ τις τὸ μὲν ἀπολίπῃ, τὸ δὲ ἐκβάλῃ ὁμοίως σύμφωνον ὂν τῷ φαινομένῳ, δῆλον ὅτι καὶ ἐκ παντὸς ἐκπίπτει φυσιολογήματος ἐπὶ δὲ τὸν μῦθον καταρρεῖ. σημεῖα δὲ ἐπὶ τῶν ἐν τοῖς μετεώροις συντελουμένων φέρειν φέρει τῶν παρ᾽ ἡμῖν τινα φαινομένων, ἃ θεωρεῖται ᾗ ὑπάρχει, καὶ οὐ τὰ ἐν τοῖς μετεώροις [...]
87 - Py43[...] ὅτι καὶ ἐκ παντὸς ἐκπίπτει φυσιολογήματος ἐπὶ δὲ τὸν μῦθον καταρρεῖ. σημεῖα δὲ ἐπὶ τῶν ἐν τοῖς μετεώροις συντελουμένων φέρειν φέρει τῶν παρ᾽ ἡμῖν τινα φαινομένων, ἃ θεωρεῖται ᾗ ὑπάρχει, καὶ οὐ τὰ ἐν τοῖς μετεώροις φαινόμενα: ταῦτα γὰρ ἐνδέχεται πλεοναχῶς γενέσθαι γινέσθαι . Car il ne faut pas pratiquer la science de la nature selon des préceptes vides ou d [...]
88 - Py50[...] leur formation. τὸ μέντοι φάντασμα ἑκάστου τηρητέον καὶ ἔτι ἐπὶ τὰ συναπτόμενα τούτῳ διαιρετέον, ἃ οὐκ ἀντιμαρτυρεῖται τοῖς παρ᾽ ἡμῖν γινομένοις πλεοναχῶς συντελεῖσθαι. Κόσμος ἐστὶ περιοχή τις οὐρανοῦ, ἄστρα τε καὶ γῆν καὶ πάντα τὰ φαινόμενα περιέχουσα, ἀποτομὴν ἔχουσα ἀπὸ τοῦ ἀπείρου καὶ λήγουσα ἢ ἐν περιαγομένῳ ἢ ἐν στάσιν ἔχοντι καὶ καταλήγουσα ἐν [...]
90 - Py79[...] όσμον γίνεσθαι κενῷ κατὰ τὸ δοξαζόμενον ἐξ ἀνάγκης αὔξεσθαί τε, ἕως ἂν ἑτέρῳ προσκρούσῃ, καθάπερ τῶν φυσικῶν καλουμένων φησί τις: τοῦτο γὰρ μαχόμενόν ἐστι τοῖς φαινομένοις. Ἥλιός τε καὶ σελήνη καὶ τὰ λοιπὰ ἄστρα <οὐ> καθ᾽ ἑαυτὰ γενόμενα ὕστερον ἐμπεριελαμβάνετο ὑπὸ τοῦ κόσμου <καὶ ὅσα γε δὴ σῴζει>, ἀλλ᾽ εὐθὺς διεπλάττετο καὶ αὔξησιν ἐλάμβανεν <ὁμοίως δὲ καὶ γῆ καὶ θάλαττα> κατὰ προσκρίσεις καὶ διν [...]
91 - Py83[...] ins natures subtiles, faites soit de souffle soit de feu soit d'une association des deux ; car c'est ainsi que la sensation le suggère. Τὸ δὲ μέγεθος ἡλίου τε <καὶ σελήνης> ἡλίου τε καὶ τῶν λοιπῶν ἄστρων κατὰ μὲν τὸ πρὸς ἡμᾶς τηλικοῦτόν ἐστιν ἡλίκον φαίνεται: sch : τοῦτο καὶ ἐν τῇ ια᾽ Περὶ φύσεως: εἰ γάρ, φησί, τὸ μέγεθος διὰ τὸ διάστημα ἀπεβεβλήκει, πολλῷ μᾶλλον ἂν τὴν χρόαν. ἄλλο γὰρ τούτῳ συμμετρότερον διάστημα οὐθέν ἐστι. κατὰ δὲ τὸ κα [...]
92 - Py88[...] t obstacle concernant cette partie du propos sera facilement ôté si l'on s'en tient aux évidences, ce que nous montrons dans les écrits sur la nature. ἀνατολὰς καὶ δύσεις ἡλίου καὶ σελήνης καὶ τῶν λοιπῶν ἄστρων καὶ κατὰ ἄναψιν τε γενέσθαι γίνεσθαι γενέσθαι δυνατὸν δύνασθαι καὶ σβέσιν κατὰ σβέσιν , τοιαύτης οὔσης περιστάσεως <καὶ καθ᾽ ἑκατέρους τοὺς τόπους> ὥστε τὰ προειρημένα ἀποτελεῖσθαι: οὐδὲν γὰρ τῶν [...]
93 - Py102[...] τῆς δ᾿ἐκλειπούσης τῆς μὲν ἐχομένης ἐμπιπραμένης τῆς δ᾽ ἐκλιπούσης ἐχομένοις ἐμπιπραμένης τῆς δὲ καταλιπούσης ἐχομένοις ἐμπιπραμένοις, τῆς δὲ καταλιπούσης : ἢ καὶ ἐξ ἀρχῆς τοιαύτην δίνην κατειληθῆναι τοῖς ἄστροις τούτοις, ὥσθ᾽ οἷόν τιν᾽ἕλικα κινεῖσθαι. πάντα γὰρ τὰ τοιαῦτα καὶ τὰ τούτοις συγγενῆ οὐθενὶ τῶν ἐναργημάτων διαφωνεῖ, ἐάν τις ἀεὶ ἐπὶ τῶν τοιούτων μερῶν, ἐχόμενος [...]
95 - Py117[...] ce qui est inobservable. Et de plus il est possible que la lune ait sa lumière en propre, καὶ γὰρ παρ᾽ ἡμῖν θεωρεῖται πολλὰ μὲν ἐξ ἑαυτῶν ἔχοντα, πολλὰ δὲ ἀφ᾽ ἑτέρων. καὶ οὐθὲν ἐμποδοστατεῖ τῶν ἐν τοῖς μετεώροις φαινομένων, ἐάν τις τοῦ πλεοναχοῦ τρόπου ἀεὶ μνήμην ἔχῃ καὶ τὰς ἀκολούθους [...]
96 - Py130[...] r elle la lune, d'une part peut se produire selon la variété de ses parties et aussi selon une interposition, et selon tous les modes observables ayant un accord avec les phénomènes ; ἐπὶ πάντων γὰρ τῶν μετεώρων τὴν τοιαύτην ἴχνευσιν οὐ προετέον. ἢν γάρ τις ᾖ μαχόμενος τοῖς ἐναργήμασιν, οὐδέποτε μὴ οὐδέποτε δυνήσεται ἀταραξίας γνησίου μεταλαβεῖν. Ἔκλειψις ἡλίου καὶ σελή [...]
97 - Py136[...] ἔνια καὶ παρ᾽ ἡμῖν τῶν τυχόντων γίνεται, λαμβανέσθω: καὶ ἡ θεία φύσις πρὸς ταῦτα μηδαμῇ προσαγέσθω, ἀλλ᾽ ἀλειτούργητος διατηρείσθω καὶ ἐν τῇ πάσῃ μακαριότητι: ὡς εἰ τοῦτο μὴ πραχθήσεται, ἅπασα ἡ περὶ τῶν μετεώρων ἡ τῶν μετεώρων αἰτιολογία ματαία ἔσται, καθάπερ τισὶν ἤδη ἐγένετο οὐ δυνατοῦ τρόπου ἐφαψαμένοις, [...]
98 - Py162[...] τάχιον ἢ βραδύτερον ὡς καὶ παρὰ ἡμῖν τινα θεωρεῖται, παρὰ τὸ μήκη τόπων παραλλάττοντα καὶ τόπους τινὰς περαιοῦντα τάχιον, ὡς καὶ παρὰ ἡμῖν ἢ καὶ βραδύτερον τινα θεωρεῖται , οἷς συμφώνως δεῖ λέγειν ἐπὶ τῶν μετεώρων. οἱ δὲ τὸ ἓν λαμβάνοντες τοῖς τε φαινομένοις μάχονται καὶ τοῦ τὸ ᾗ δυνατὸν ἀνθρώπῳ θεωρῆσαι διαπεπτώκασιν. Ἐπισημασία [...]
101 - Py187[...] ὸ πνευμάτων τῶν τοιούτων σωμάτων ἃ τὴν λαμπηδόνα ταύτην παρασκευάζει, καὶ κατ᾽ ἐκπιασμόν, θλίψεως τῶν νεφῶν γινομένης, εἴ θ᾽ εἴθ᾽ ὑπ᾽ ἀλλήλων εἴ θ᾽εἴθ᾽ ὑπὸ πνευμάτων: καὶ κατ᾽ ἐμπερίληψιν δὲ τοῦ ἀπὸ τῶν ἄστρων κατεσπειραμένουκατεσπαρμένου φωτός, εἶτα συνελαυνομένου ὑπὸ τῆς κινήσεως νεφῶν τε καὶ πνευμάτων καὶ διεκπίπτοντος διὰ τῶν νεφῶν: ἢκαὶ κατὰ διήθησιν <διὰ> τῶν νεφῶν τοῦ λεπτομερεστάτου φωτός, < [...]
111 - Py244[...] κατὰ μέρη τινὰ ἤτοι ἔξωθεν βιασαμένου τινὸς ῥεύματος ἢ τῆς θερμασίας ἐπιτηδείων πόρων ἐπιλαμβανομένης εἰς τὸ τοῦτο ἀπεργάσασθαι. Κομῆται ἀστέρες γίνονται ἤτοι πυρὸς ἐν τόποις τισὶ διὰ χρόνων τινῶν ἐν τοῖς μετεώροις συντρεφομένουσυστρεφομένου περιστάσεως γινομένης, ἢ ἰδίαν τινὰ κίνησιν διὰ χρόνων τοῦ οὐρανοῦ ἴσχοντος ὑπὲρ ἡμᾶς, ὥστε τὰ τοιαῦτα [...]
111 - Py247[...] έρες γίνονται ἤτοι πυρὸς ἐν τόποις τισὶ διὰ χρόνων τινῶν ἐν τοῖς μετεώροις συντρεφομένουσυστρεφομένου περιστάσεως γινομένης, ἢ ἰδίαν τινὰ κίνησιν διὰ χρόνων τοῦ οὐρανοῦ ἴσχοντος ὑπὲρ ἡμᾶς, ὥστε τὰ τοιαῦτα ἄστρα ἀναφανῆναι, ἢ αὐτὰ ἢ <παρὰ τὸ> αὐτὰ ἐν χρόνοις τισὶν ὁρμῆσαι διά τινα περίστασιν καὶ εἰς τοὺς καθ᾽ ἡμᾶς τόπους ἐλθεῖν καὶ ἐκφανῆ γενέσθαι. τήν τε ἀφάνισιν τούτων γίν [...]
112 - Py251[...] ; soit parce que ceux-ci à certains moments s'élancent dans certaines circonstances et vont vers les lieux proches de nous et deviennent visibles. Et leur disparition provient des causes opposées. τινὰ ἄστρα στρέφεσθαι αὐτοῦ om.ὃ συμβαίνει οὐ μόνον τῷ τὸ μέρος τοῦτο τοῦ κόσμου ἑστάναι, περὶ ὃ τὸ λοιπὸν στρέφεται, καθά περ τινές φασιν, ἀλλὰ καὶ τῷ δίνην ἀέρος ἔγκυκλον αὐτῷ αὐτοῖς περιεστάναι, ἣ κωλυτικὴ γίνετα [...]
112 - Py258[...] ς ὕλην ἐπιτηδείαν μὴ εἶναι, ἐν δὲ τούτῳ τῷ τόπῳ ἐν ᾧ κείμενα θεωρεῖται. καὶ κατ᾽ ἄλλους δὲ πλείονας τρόπους τοῦτο δυνατὸν συντελεῖσθαι, ἐάν τις δύνηται τὸ σύμφωνον τοῖς φαινομένοις συλλογίζεσθαι. τινὰ τῶν ἄστρων πλανᾶσθαι, εἰ οὕτω ταῖς κινήσεσι χρώμενα συμβαίνει, τινὰ δὲ ὁμαλῶςμὴ κινεῖσθαι, Et il arrive que certains astres tournent sur eux-mêmes non seulement parce qu [...]
113 - Py273[...] αραλλαγὰς συντελεῖσθαι. τὸ δὲ μίαν αἰτίαν τούτων ἀποδιδόναι, πλεοναχῶς τῶν φαινομένων ἐκκαλουμένων, μανικὸν καὶ οὐ καθηκόντως πραττόμενον ὑπὸ τῶν τὴν ματαίαν ἀστρολογίαν ἐζηλωκότων καὶ εἰς τὸ κενὸν αἰτίας ἄστρωντινῶν ἀποδιδόντων, ὅταν τὴν θείαν φύσιν μηθαμῇμηδαμῆ λειτουργιῶν ἀπολύωσι. si de fait se trouvent tels les mouvements qu'ils subissent ; et si certains autres se meuvent avec régularité, cela vient d'une part de ce qu'ils sont contraints [...]
114 - Py274[...] e déraisonnable de ceux qui se livrent à une astrologie vide de sens et assignent dans le vide des causes aux astres, chaque fois qu'ils ne délivrent pas totalement la nature divine de toute tâche. τινὰ ἄστρα ὑπολειπόμενά τινων θεωρεῖσθαι συμβαίνει καὶ παρὰ τὸ βραδύτερον συμπεριφέρεσθαι τὸν αὐτὸν κύκλον περιιόντα καὶ παρὰ τὸ τὴν ἐναντίαν κινεῖσθαι ἀντισπώμενα ὑπὸ τῆς [...]
117 - Py302[...] faits particuliers. Mais pour ceux qui n'en sont pas férus au plus haut point, ils ne peuvent en avoir une synthèse correcte ni se procurer ce en vue de quoi il faut les étudier. ταῦτα αὐτῷ καὶ περὶ τῶν μετεώρων δοκεῖ. Voici ce qu'il pense au sujet des phénomènes célestes. [...]
Principal Doctrines = DL X, 139-154 - ed. Usener / Maximes Capitales = DL X, 139-154 - éd. Usener, 71
142 - MC29[...] χρόνῳ καὶ περὶ ὅλον τὸ ἄθροισμα ὑπῆρχεν ἢ τὰ κυριώτατα μέρη τῆς φύσεως, οὐκ ἄν ποτε διέφερον ἀλλήλων αἱ ἡδοναί. [χ.] Εἰ τὰ ποιητικὰ τῶν περὶ τοὺς ἀσώτους ἡδονῶν ἔλυε τοὺς φόβους τῆς διανοίας τούς τε περὶ μετεώρων καὶ θανάτου καὶ ἀλγηδόνων, ἔτι τε τὸ πέρας τῶν ἐπιθυμιῶν τῶν ἐπιθυμιῶν [καὶ τῶν ἀλγηδόνων] ἐδίδασκεν, οὐκ ἄν ποτε εἴχομεν ὅ τι ἐμεμψάμεθα μεμψαίμεθα αὐτοῖς, [...]
142 - MC32[...] εἴχομεν ὅ τι ἐμεμψάμεθα μεμψαίμεθα αὐτοῖς, πανταχόθεν ἐκπληρουμένοις εἰσπληρουμένοις τῶν ἡδονῶν καὶ οὐδαμόθεν οὔτε τὸ ἀλγοῦν οὔτε τὸ λυπούμενον ἔχουσιν, ὅ περ ἐστὶ τὸ κακόν. [χι.] Εἰ μηθὲν ἡμᾶς αἱ τῶν μετεώρων ὑποψίαι ἠνώχλουν καὶ αἱ περὶ θανάτου, μή ποτε πρὸς ἡμᾶς ᾖ τι, ἔτι τε τὸ μὴ κατανοεῖν τοὺς ὅρους τῶν ἀλγηδόνων καὶ τῶν ἐπιθυμιῶν, οὐκ ἂν προσεδεόμεθα φυσιολογίας. [IX] Si tout plaisir se [...]

Termes liés :

abrégé

Aller à l'index