Epicurei

Epicurei : index épistémologique et transcriptions enrichies de textes épicuriens - epistemological index and enriched transcriptions of Epicurean texts


Matière

À définir.

Informations Bibliographiques (Bibliographie épicurisme)

TitreAuteurDateLien
Notes on epicurean terminology and LucretiusR. Keen1979
Epicuro. L’atomo fra apriorismo ed empirismoM. Isnardi Parente1985
La percezione delle grandezze nell’atomismo epicureoP. Gentilucci1997
Materialismo etico e materialismo scientifico in Democrito e EpicuroJ. Fallot1980
Les critiques épicuriennes de la géométrieT. Bénatouïl2010Lien externe

Informations :

termes grecs :

ἄτομος/ἄτομον/ὄγκος/σῶμα

catégorie :

principes

Apparaît dans :

Item / FichierOccurrenceContexte
Letter to Herodotus from Epicurus = DL X, 35-83 - ed. Usener / Lettre à Hérodote d'Epicure = DL X, 35-83 - éd. Usener, 03
39 - H70[...] γάρ ἐστιν εἰς ὃ μεταβαλεῖ. παρὰ γὰρ τὸ πᾶν οὐθέν ἐστιν, ὃ ἂν εἰσελθὸν εἰς αὐτὸ τὴν μεταβολὴνποιήσαιποιήσαιτο. Ἀλλὰ μὴν καὶ sch. : τοῦτο καὶ ἐν τῇ Μεγάλῃ ἐπιτομῇ φησι κατ᾽ ἀρχὴν καὶ ἐν τῇ ά Περὶ φύσεως τὸ πᾶν ἐστι < σώματα καὶ τόπος σώματα καὶ κενόν > · σώματα μὲν γὰρ ὡς ἔστιν, αὐτὴ ἡ αἴσθη [...]
39 - H68[...] εταβαλεῖ. παρὰ γὰρ τὸ πᾶν οὐθέν ἐστιν, ὃ ἂν εἰσελθὸν εἰς αὐτὸ τὴν μεταβολὴνποιήσαιποιήσαιτο. Ἀλλὰ μὴν καὶ sch. : τοῦτο καὶ ἐν τῇ Μεγάλῃ ἐπιτομῇ φησι κατ᾽ ἀρχὴν καὶ ἐν τῇ ά Περὶ φύσεως τὸ πᾶν ἐστι < σώματα καὶ τόπος σώματα καὶ κενόν > · σώματα μὲν γὰρ ὡς ἔστιν, αὐτὴ ἡ αἴσθησις ἐπὶ πάντων μαρτυρεῖ, καθ᾽ ἣν [...]
39 - H72[...] οὐθέν ἐστιν, ὃ ἂν εἰσελθὸν εἰς αὐτὸ τὴν μεταβολὴνποιήσαιποιήσαιτο. Ἀλλὰ μὴν καὶ sch. : τοῦτο καὶ ἐν τῇ Μεγάλῃ ἐπιτομῇ φησι κατ᾽ ἀρχὴν καὶ ἐν τῇ ά Περὶ φύσεως τὸ πᾶν ἐστι < σώματα καὶ τόπος σώματα καὶ κενόν > · σώματα μὲν γὰρ ὡς ἔστιν, αὐτὴ ἡ αἴσθησις ἐπὶ πάντων μαρτυρεῖ, καθ᾽ ἣν ἀναγκαῖον τὸ ἄδηλον τῷ [...]
40 - H81[...] -même le confirme constamment, elle selon laquelle il faut inférer rationnellement sur l'invisible, comme je l'ai dit. τόπος δὲ εἰ μὴ ἦν, ὃν εἰ δὲ μὴ ἦν ὃ κενὸν καὶ χώραν καὶ ἀναφῆ φύσιν ὀνομάζομεν, οὐκ ἂν εἶχε τὰ σώματα ὅπου ἦν οὐδὲ δι᾽ οὗ ἐκινεῖτο, καθάπερ φαίνεται κινούμενα. παρὰ δὲ ταῦτα οὐθὲν οὐδ᾽ ἐπινοηθῆναι δύναται οὔτε περιληπτικῶςπεριληπτῶς οὔτε ἀναλόγως τοῖς περιληπτοῖς ὅσα καθ᾽ ὅλαςὡς καθ᾽ ὅλαςὡς <τὰ> κα [...]
40 - H89[...] θ᾽ ὅλαςὡς <τὰ> καθ' ὅλας φύσεις λαμβάνομενλαμβανόμενακαὶ μὴ ὡς τὰ τούτων συμπτώματα ἢ συμβεβηκότα λέγομενλεγόμενα . sch. : Καὶ μὴν καὶ τῶν τοῦτο καὶ ἐν τῇ πρώτῃ Περὶ φύσεως καὶ τῇ ιδ᾽ καὶ ιε᾽ καὶ τῇ Μεγάλῃ ἐπιτομῇ σωμάτων τὰ μέν ἐστι συγκρίσεις, τὰ δ᾽ ἐξ ὧν αἱ συγκρίσεις πεποίηνται· Si d'autre part le lieu n'était pas, que nous appelons aussi le vide et la place et la nature intangib [...]
41 - H92[...] tre part les corps à partir de quoi sont faits les composés. sch. : et vraiment il y a la même chose aussi dans le début du traité Sur la nature et dans les livres 14 et 15 et aussi dans le Grand Abrégé. ταῦτα δέ ἐστιν ἄτομα καὶ ἀμετάβλητα, εἴπερ μὴ μέλλει πάντα εἰς τὸ μὴ ὂν φθαρήσεσθαι, ἀλλ᾽ ἰσχύειν τιἰσχύοντα ὑπομένειν ἐν ταῖς διαλύσεσι τῶν συγκρίσεων [...]
41 - H99[...] εἴπερ μὴ μέλλει πάντα εἰς τὸ μὴ ὂν φθαρήσεσθαι, ἀλλ᾽ ἰσχύειν τιἰσχύοντα ὑπομένειν ἐν ταῖς διαλύσεσι τῶν συγκρίσεων , πλήρη τὴν φύσιν ὄντα, οὐκ ἔχονταοἷα δὴ οὐκ ἔχοντακαὶ οὐκ ἔχοντα ὅπῃ ἢ ὅπως διαλυθήσεται. ὥστε τὰς ἀρχὰς ἀτόμους ἀναγκαῖον εἶναι σωμάτων φύσεις. Ἀλλὰ μὴν καὶ τὸ πᾶν ἄπειρόν [...]
41 - H101[...] ὸ μὴ ὂν φθαρήσεσθαι, ἀλλ᾽ ἰσχύειν τιἰσχύοντα ὑπομένειν ἐν ταῖς διαλύσεσι τῶν συγκρίσεων , πλήρη τὴν φύσιν ὄντα, οὐκ ἔχονταοἷα δὴ οὐκ ἔχοντακαὶ οὐκ ἔχοντα ὅπῃ ἢ ὅπως διαλυθήσεται. ὥστε τὰς ἀρχὰς ἀτόμους ἀναγκαῖον εἶναι σωμάτων φύσεις. Ἀλλὰ μὴν καὶ τὸ πᾶν ἄπειρόν ἐστι. τὸ γὰρ πεπερασμένον ἄκρον ἔχει· τὸ δὲ ἄκρον om. ἔχον παρ᾽ ἕτερόν τι [...]
41 - H113[...] εωρεῖται · om. τὸ δὲ πᾶν οὐ παρ᾽ ἕτερόν τι θεωρεῖται ἀλλὰ μὴν τὸ πᾶν οὐ παρ' ἕτερόν τι θεωρεῖται · ὥστε οὐκ ἔχον ἄκρον πέρας οὐκ ἔχει· πέρας δὲ οὐκ ἔχον ἄπειρον ἂν εἴη καὶ οὐ πεπερασμένον. Καὶ μὴν καὶ τῷ πλήθει τῶν σωμάτων ἄπειρόν ἐστι τὸ πᾶν καὶ τῷ μεγέθει τοῦ κενοῦ. Et ceux-ci sont insécables et immuables, puisque tout n'est pas voué à tomber en cor [...]
42 - H119[...] d'extrémité, n'a pas de limite ; mais s'il n'a pas de limite il sera illimité et non délimité. Et de plus le tout est illimité selon la quantité des corps, et la grandeur du vide. εἴ τε γὰρ ἦν τὸ κενὸν ἄπειρον, τὰ δὲ σώματα ὡρισμένα, οὐθαμοῦ ἂν ἔμενε τὰ σώματα, ἀλλ᾽ ἐφέρετο κατὰ τὸ ἄπειρον κενὸν διεσπαρμένα, οὐκ ἔχοντα τὰ ὑπερείδοντα καὶ στέλλοντα κατὰ [...]
42 - H120[...] s s'il n'a pas de limite il sera illimité et non délimité. Et de plus le tout est illimité selon la quantité des corps, et la grandeur du vide. εἴ τε γὰρ ἦν τὸ κενὸν ἄπειρον, τὰ δὲ σώματα ὡρισμένα, οὐθαμοῦ ἂν ἔμενε τὰ σώματα, ἀλλ᾽ ἐφέρετο κατὰ τὸ ἄπειρον κενὸν διεσπαρμένα, οὐκ ἔχοντα τὰ ὑπερείδοντα καὶ στέλλοντα κατὰ τὰς ἀνακοπάς· εἴ τε τὸ κενὸν ἦν ὡρισμέν [...]
42 - H125[...] ἄπειρον, τὰ δὲ σώματα ὡρισμένα, οὐθαμοῦ ἂν ἔμενε τὰ σώματα, ἀλλ᾽ ἐφέρετο κατὰ τὸ ἄπειρον κενὸν διεσπαρμένα, οὐκ ἔχοντα τὰ ὑπερείδοντα καὶ στέλλοντα κατὰ τὰς ἀνακοπάς· εἴ τε τὸ κενὸν ἦν ὡρισμένον, οὐκ ἂν εἶχε τὰ ἄπειρα σώματα ὅπου ἐνέστη. Πρός τε τούτοις τὰ ἄτομα τῶν σωμάτων καὶ μεστά, ἐξ ὧν καὶ αἱ συγκρίσεις γίνονται καὶ εἰς ἃ διαλύονται, ἀπερίληπτά ἐσ [...]
42 - H126[...] ῦ ἂν ἔμενε τὰ σώματα, ἀλλ᾽ ἐφέρετο κατὰ τὸ ἄπειρον κενὸν διεσπαρμένα, οὐκ ἔχοντα τὰ ὑπερείδοντα καὶ στέλλοντα κατὰ τὰς ἀνακοπάς· εἴ τε τὸ κενὸν ἦν ὡρισμένον, οὐκ ἂν εἶχε τὰ ἄπειρα σώματα ὅπου ἐνέστη. Πρός τε τούτοις τὰ ἄτομα τῶν σωμάτων καὶ μεστά, ἐξ ὧν καὶ αἱ συγκρίσεις γίνονται καὶ εἰς ἃ διαλύονται, ἀπερίληπτά ἐστι ταῖς διαφοραῖς τῶν [...]
42 - H127[...] τὰ σώματα, ἀλλ᾽ ἐφέρετο κατὰ τὸ ἄπειρον κενὸν διεσπαρμένα, οὐκ ἔχοντα τὰ ὑπερείδοντα καὶ στέλλοντα κατὰ τὰς ἀνακοπάς· εἴ τε τὸ κενὸν ἦν ὡρισμένον, οὐκ ἂν εἶχε τὰ ἄπειρα σώματα ὅπου ἐνέστη. Πρός τε τούτοις τὰ ἄτομα τῶν σωμάτων καὶ μεστά, ἐξ ὧν καὶ αἱ συγκρίσεις γίνονται καὶ εἰς ἃ διαλύονται, ἀπερίληπτά ἐστι ταῖς διαφοραῖς τῶν σχημάτων: οὐ γὰρ δυνατὸν [...]
43 - H141[...] . λέγει δέ, ἐπειδὴ αἱ ποιότητες μεταβάλλονται, εἰ μέλλει τις μὴ καὶ τοῖς μεγέθεσιν ἁπλῶς εἰς ἄπειρον αὐτὰς ἐκβάλλειν om. εἰ μέλλει τις μὴ καὶ τοῖς μεγέθεσιν ἁπλῶς εἰς ἄπειρον αὐτὰς ἐκβάλλειν. Κινοῦνταί τε συνεχῶς αἱ ἄτομοι sch. : φησὶ δὲ ἐνδοτέρω [Her. 61] καὶ ἰσοταχῶς αὐτὰς κινεῖσθαι τοῦ κενοῦ τὴν εἶξιν ὁμοίαν παρεχομένου καὶ τῇ κουφοτάτῃ καὶ τῇ βαρυτάτῃ. τὸν αἰῶνα ** καὶ αἱ μὲν εἰς μακρὰν ἀπ᾽ ἀλλήλων διιστάμεναι, αἱ δὲ αὐ [...]
44 - H150[...] ὐχ οἵα τε οὖσα ποιεῖσθαι: ἥ τε στερεότης ἡ ὑπάρχουσα αὐταῖς κατὰ τὴν σύγκρουσιν τὸν ἀποπαλμὸν ποιεῖ, ἐφ᾽ ὁπόσον ἂν ἡ περιπλοκὴ τὴν ἀποκατάστασιν ἐκ τῆς συγκρούσεως διδῷ. ἀρχὴ δὲ τούτων οὐκ ἔστιν, ἀιδίων ἀιτιῶν τῶν ἀτόμων οὐσῶν καὶ τοῦ κενοῦ. sch. : φησὶ δ᾽ ἐνδοτέρω [Her. 54] μηδὲ ποιότητά τινα περὶ τὰς ἀτόμους εἶναι πλὴν σχήματος καὶ μεγέθους καὶ βάρου [...]
44 - H152[...] λμὸν ποιεῖ, ἐφ᾽ ὁπόσον ἂν ἡ περιπλοκὴ τὴν ἀποκατάστασιν ἐκ τῆς συγκρούσεως διδῷ. ἀρχὴ δὲ τούτων οὐκ ἔστιν, ἀιδίων ἀιτιῶν τῶν ἀτόμων οὐσῶν καὶ τοῦ κενοῦ. sch. : φησὶ δ᾽ ἐνδοτέρω [Her. 54] μηδὲ ποιότητά τινα περὶ τὰς ἀτόμους εἶναι πλὴν σχήματος καὶ μεγέθους καὶ βάρους: τὸ δὲ χρῶμα παρὰ τὴν θέσιν τῶν ἀτόμων ἀλλάττεσθαι ἐν ταῖς Δώδεκα στοιχειώσεσί φησι. πᾶν τε μέγεθος μὴ εἶναι περὶ αὐτάς: [...]
44 - H154[...] δὲ τούτων οὐκ ἔστιν, ἀιδίων ἀιτιῶν τῶν ἀτόμων οὐσῶν καὶ τοῦ κενοῦ. sch. : φησὶ δ᾽ ἐνδοτέρω [Her. 54] μηδὲ ποιότητά τινα περὶ τὰς ἀτόμους εἶναι πλὴν σχήματος καὶ μεγέθους καὶ βάρους: τὸ δὲ χρῶμα παρὰ τὴν θέσιν τῶν ἀτόμων ἀλλάττεσθαι ἐν ταῖς Δώδεκα στοιχειώσεσί φησι. πᾶν τε μέγεθος μὴ εἶναι περὶ αὐτάς: οὐδέποτε γοῦν ἄτομος ὤφθη αἰσθήσει. Ceci est provoqué par la nature du vide qui [...]
44 - H155[...] 54] μηδὲ ποιότητά τινα περὶ τὰς ἀτόμους εἶναι πλὴν σχήματος καὶ μεγέθους καὶ βάρους: τὸ δὲ χρῶμα παρὰ τὴν θέσιν τῶν ἀτόμων ἀλλάττεσθαι ἐν ταῖς Δώδεκα στοιχειώσεσί φησι. πᾶν τε μέγεθος μὴ εἶναι περὶ αὐτάς: οὐδέποτε γοῦν ἄτομος ὤφθη αἰσθήσει. Ceci est provoqué par la nature du vide qui délimite elle-même chacun des corps insécables , car elle n'est telle qu'on puisse s'y appuyer. Et d'autre part la solidité des atomes pro [...]
45 - H165[...] ation. Ἡ τοσαύτη δὴ φωνὴ τούτων πάντων μνημονευομένων τὸν ἱκανὸν τύπον ὑποβάλλει <ταῖς περὶ> om. τῆς τῶν ὄντων φύσεως ἐπινοίαις . Ἀλλὰ μὴν καὶ κόσμοι ἄπειροί εἰσιν, οἵ θ᾽ ὅμοιοι τούτῳ καὶ ἀνόμοιοι. αἵ τε γὰρ ἄτομοι ἄπειροι οὖσαι, ὡς ἄρτι ἀπεδείχθη, φέρονται καὶ πορρωτάτω. οὐ γὰρ κατανήλωνται αἱ τοιαῦται ἄτομοι, ἐξ ὧν ἂν γένοιτο κόσμος ἢ ὑφ᾽ ὧν [...]
45 - H167[...] ρὶ> om. τῆς τῶν ὄντων φύσεως ἐπινοίαις . Ἀλλὰ μὴν καὶ κόσμοι ἄπειροί εἰσιν, οἵ θ᾽ ὅμοιοι τούτῳ καὶ ἀνόμοιοι. αἵ τε γὰρ ἄτομοι ἄπειροι οὖσαι, ὡς ἄρτι ἀπεδείχθη, φέρονται καὶ πορρωτάτω. οὐ γὰρ κατανήλωνται αἱ τοιαῦται ἄτομοι, ἐξ ὧν ἂν γένοιτο κόσμος ἢ ὑφ᾽ ὧν ἂν ποιηθείη, οὔτ᾽ εἰς ἕνα οὔτ᾽ εἰς πεπερασμένους, οὔθ᾽ ὅσοι τοιοῦτοι οὔθ᾽ ὅσοι διάφοροι τούτοις. ὥστε οὐδὲν τὸ ἐμποδοστατῆσόν ἐστι πρὸς τὴν [...]
47 - H183[...] ute distance appréhendable dans un temps inconcevable. Car résistance et absence de résistance sont homologues à lenteur et vitesse. Οὐ μὴν οὐθ᾿οὐδ᾽ ἅμα κατὰ τοὺς διὰ λόγου θεωρητοὺς χρόνους καὶ αὐτὸ τὸ φερόμενον σῶμα ἐπὶ τοὺς πλείους τόπους ἀφικνεῖται (ἀδιανόητον γάρ καὶ τοῦτο)Ici le texte ne change pas mais la ponctuation est différente d'une édition à l'autre ; les autres édite [...]
48 - H202[...] eur résiste selon leur infinité, tandis que pour beaucoup voire pour une infinité de corps il y a des résistances immédiatement. Πρός τε τούτοις, ὅτι ἡ γένεσις τῶν εἰδώλων ἅμα νοήματι συμβαίνει. καὶ γὰρ ῥεῦσις ἀπὸ τῶν σωμάτων τοῦ ἐπιπολῆς συνεχής, οὐκ ἐπίδηλος τῇ μειώσει σημειώσει διὰ τὴν ἀνταναπλήρωσιν, σῴζουσα τὴν ἐπὶ τοῦ στερεμνίου θέσιν καὶ τάξιν τῶν ἀτόμων ἐπὶ πολὺν [...]
48 - H204[...] ις, ὅτι ἡ γένεσις τῶν εἰδώλων ἅμα νοήματι συμβαίνει. καὶ γὰρ ῥεῦσις ἀπὸ τῶν σωμάτων τοῦ ἐπιπολῆς συνεχής, οὐκ ἐπίδηλος τῇ μειώσει σημειώσει διὰ τὴν ἀνταναπλήρωσιν, σῴζουσα τὴν ἐπὶ τοῦ στερεμνίου θέσιν καὶ τάξιν τῶν ἀτόμων ἐπὶ πολὺν χρόνον, εἰ καὶ ἐνίοτε συγχεομένη ὑπάρχει, καὶ συστάσεις ἐν τῷ περιέχοντι ὀξεῖαι διὰ τὸ μὴ δεῖν κατὰ βάθος τὸ συμπλήρωμα γίνεσθαι, καὶ ἄλλοι δὲ τρόποι τινὲς γεννητικοὶ τῶν τοιούτων [...]
50 - H222[...] ment très rapide, εἶτα διὰ ταύτην τὴν αἰτίαν τοῦ ἐνὸς καὶ συνεχοῦς τὴν φαντασίαν ἀποδιδόντων καὶ τὴν συμπάθειαν ἀπὸ τοῦ ὑποκειμένου σῳζόντων κατὰ τὸν ἐκεῖθεν σύμμετρον ἐπερεισμὸν ἐκ τῆς κατὰ βάθος ἐν τῷ στερεμνίῳ τῶν ἀτόμων πάλσεως. καὶ ἣν ἂν λάβωμεν φαντασίαν ἐπιβλητικῶς τῇ διανοίᾳ ἢ τοῖς [...]
52 - H264[...] εβαιούμενον πάντα συνταράττῃ. Ἀλλὰ μὴν καὶ τὸ ἀκούειν γίνεται ῥεύματος πνεύματός φερομένου ἀπὸ τοῦ φωνοῦντος ἢ ἠχοῦντος ἢ ψοφοῦντος ἢ ὁπως δή ποτε ἀκουστικὸν πάθος παρασκευάζοντος. τὸ δὲ ῥεῦμα τοῦτο εἰς ὁμοιομερεῖς ὄγκους διασπείρεται, ἅμα τινὰ διασῴζοντας συμπάθειαν πρὸς ἀλλήλους καὶ ἑνότητα ἰδιότροπον διατείνουσαν πρὸς τὸ ἀποστεῖλαν, sch. : ὡς τὸ στόμα ; scholie retenue uniquement par Usener καὶ τὴν ἐπαίσθησιν τὴν [...]
53 - H269[...] ν τὸν ἀέρα ὑπὸ τῆς προιεμένης φωνῆς ἢ καὶ τῶν ὁμογενῶν σχηματίζεσθαι (πολλὴν γὰρ ἔνδειαν ἕξει τοῦτο πάσχεινπάσχων ὑπ᾽ ἐκείνης), ἀλλ᾽ εὐθὺς τὴν γινομένην πληγὴν ἐν ἡμῖν, ὅταν φωνὴν ἀφίωμεν, τοιαύτην ἔκγλισιν ἔκθλιψιν ὄγκων τινῶν ῥεύματος πνευματώδους ἀποτελεστικὴνἀποτελεστικῶν ποιεῖσθαι, ἣ τὸ πάθος τὸ ἀκουστικὸν ἡμῖν παρασκευάζει. Καὶ μὴν καὶ τὴν ὀσμὴν νομιστέον, ὥσπερ καὶ τὴν ἀκοὴν οὐκ ἄν ποτε οὐθὲν πάθος ἐργάσασθαι, εἰ μὴ [...]
53 - H272[...] θλιψιν ὄγκων τινῶν ῥεύματος πνευματώδους ἀποτελεστικὴνἀποτελεστικῶν ποιεῖσθαι, ἣ τὸ πάθος τὸ ἀκουστικὸν ἡμῖν παρασκευάζει. Καὶ μὴν καὶ τὴν ὀσμὴν νομιστέον, ὥσπερ καὶ τὴν ἀκοὴν οὐκ ἄν ποτε οὐθὲν πάθος ἐργάσασθαι, εἰ μὴ ὄγκοι τινὲς ἦσαν ἀπὸ τοῦ πράγματος ἀποφερόμενοι σύμμετροι πρὸς τὸ τοῦτοπρὸς τοῦτο τὸ αἰσθητήριον κινεῖν, οἱ μὲν τοῖοι τεταραγμένως καὶ ἀλλοτρίως , οἱ δὲ τοῖοι ἀταράχως καὶ οἰκείως ἔχοντες. En effet, sans [...]
54 - H275[...] ortaient pas des choses, appropriées à mouvoir ce sensible précisément, les unes de telle sorte que ce mouvement se fasse furieusement et avec répulsion, les autres paisiblement et de façon appropriée. Καὶ μὴν καὶ τὰς ἀτόμους νομιστέον μηδεμίαν ποιότητα τῶν φαινομένων προσφέρεσθαι πλὴν σχήματος καὶ βάρους καὶ μεγέθους καὶ ὅσα ἐξ ἀνάγκης [...]
54 - H282[...] çon appropriée. Καὶ μὴν καὶ τὰς ἀτόμους νομιστέον μηδεμίαν ποιότητα τῶν φαινομένων προσφέρεσθαι πλὴν σχήματος καὶ βάρους καὶ μεγέθους καὶ ὅσα ἐξ ἀνάγκης σχήματισχήματος συμφυῆ ἐστι. ποιότης γὰρ πᾶσα μεταβάλλει· αἱ δὲ ἄτομοι οὐδὲν μεταβάλλουσιν, ἐπειδή περ δεῖ τι ὑπομένειν ἐν ταῖς διαλύσεσι τῶν συγκρίσεων στερεὸν καὶ ἀδιάλυτον, ὃ τὰς μεταβολὰς οὐ [...]
54 - H292[...] ὂν ποιήσεται οὐδ᾽ ἐκ τοῦ μὴ ὄντος, ἀλλὰ κατὰ μεταθέσεις om. ἐν πολλοῖς, τινῶν δὲ καὶ προσόδους καὶ ἀφόδους. ὅθεν ἀναγκαῖον τὰ δὴ μὲν μὴ om. μετατιθέμενα ἄφθαρτα εἶναι καὶ τὴν τοῦ μεταβάλλοντος φύσιν οὐκ ἔχοντα, ὀγκοὺς δὲ καὶ σχηματισμοὺς ἰδίους· τοῦτοταῦτα γὰρ καὶ ἀναγκαῖον ὑποτιθέναιὑπομένειν. Ensuite il faut aussi penser que les corps insécables ne présentent aucune des qualités des phénomènes, excepté la fi [...]
55 - H298[...] ire de supposer cela. Καὶ γὰρ ἐν τοῖς παρ᾽ ἡμῖν μετασχηματιζομένοις κατὰ τὴν περιαίρεσιν τὸ σχῆμα ἐνυπάρχον λαμβάνεται , αἱ δὲ ποιότητες οὐκ ἐνυπάρχουσαι ἐν τῷ μεταβάλλοντι, ὥσπερ ἐκεῖνο καταλείπεται, ἀλλ᾽ ἐξ ὅλου τοῦ σώματος ἀπολλύμεναι. ἱκανὰ οὖν τὰ ὑπολειπόμενα ταῦτα τὰς τῶν συγκρίσεων διαφορὰς ποιεῖν, ἐπειδή περ ὑπολείπεσθαί γέ τινα ἀναγκαῖον, [...]
55 - H305[...] σώματος ἀπολλύμεναι. ἱκανὰ οὖν τὰ ὑπολειπόμενα ταῦτα τὰς τῶν συγκρίσεων διαφορὰς ποιεῖν, ἐπειδή περ ὑπολείπεσθαί γέ τινα ἀναγκαῖον, οὐκ καὶ μὴ εἰς τὸ μὴ ὂν φθείρεσθαι. Ἀλλὰ μὴν οὐδὲ δεῖ νομίζειν πᾶν μέγεθος ἐν ταῖς ἀτόμοις ὑπάρχειν, ἵνα μὴ τὰ φαινόμενα ἀντιμαρτυρῇ · παραλλαγὰς δέ τινας μεγεθῶν νομιστέον εἶναι. βέλτιον γὰρ καὶ τούτου προσόντο [...]
56 - H312[...] priant cela on rendra mieux compte des choses qui se produisent selon les affects et les sensations. πᾶν δὲ μέγεθος ὑπάρχειν οὔτε χρήσιμόν ἐστι πρὸς τὰς τῶν ποιοτήτων διαφοράς, ἀφῖχθαί τε ἅμ᾽ ἔδει καὶ πρὸς ἡμᾶς ὁρατὰς ἀτόμους· ὃ οὐ θεωρεῖται γινόμενον οὐδ'οὔθ᾽ ὅπως ἂν γένοιτο ὁρατὴ ἄτομος ὁρατὴ ἄτομος : gloss. selon Usener ἔστιν ἐπινοῆσαι . Πρὸς δὲ [...]
56 - H314[...] elon les affects et les sensations. πᾶν δὲ μέγεθος ὑπάρχειν οὔτε χρήσιμόν ἐστι πρὸς τὰς τῶν ποιοτήτων διαφοράς, ἀφῖχθαί τε ἅμ᾽ ἔδει καὶ πρὸς ἡμᾶς ὁρατὰς ἀτόμους· ὃ οὐ θεωρεῖται γινόμενον οὐδ'οὔθ᾽ ὅπως ἂν γένοιτο ὁρατὴ ἄτομος ὁρατὴ ἄτομος : gloss. selon Usener ἔστιν ἐπινοῆσαι . Πρὸς δὲ τούτοις οὐ δεῖ νομίζειν ἐν τῷ ὡρισμένῳ σώματι ἀπείρους [...]
56 - H318[...] οράς, ἀφῖχθαί τε ἅμ᾽ ἔδει καὶ πρὸς ἡμᾶς ὁρατὰς ἀτόμους· ὃ οὐ θεωρεῖται γινόμενον οὐδ'οὔθ᾽ ὅπως ἂν γένοιτο ὁρατὴ ἄτομος ὁρατὴ ἄτομος : gloss. selon Usener ἔστιν ἐπινοῆσαι . Πρὸς δὲ τούτοις οὐ δεῖ νομίζειν ἐν τῷ ὡρισμένῳ σώματι ἀπείρους ὄγκους εἶναι οὐδ᾽ ὁπηλίκους οὖν. ὥστε οὐ μόνον τὴν εἰς ἄπειρον τομὴν ἐπὶ τοὔλαττον ἀναιρετέον, ἵνα μὴ [...]
56 - H320[...] ἅμ᾽ ἔδει καὶ πρὸς ἡμᾶς ὁρατὰς ἀτόμους· ὃ οὐ θεωρεῖται γινόμενον οὐδ'οὔθ᾽ ὅπως ἂν γένοιτο ὁρατὴ ἄτομος ὁρατὴ ἄτομος : gloss. selon Usener ἔστιν ἐπινοῆσαι . Πρὸς δὲ τούτοις οὐ δεῖ νομίζειν ἐν τῷ ὡρισμένῳ σώματι ἀπείρους ὄγκους εἶναι οὐδ᾽ ὁπηλίκους οὖν. ὥστε οὐ μόνον τὴν εἰς ἄπειρον τομὴν ἐπὶ τοὔλαττον ἀναιρετέον, ἵνα μὴ πάντα ἀσθενῆ ποιῶμεν κἀν ταῖς περιλήψεσι [...]
57 - H332[...] tre, après les avoir réduites à l'excès, mais aussi il ne faut pas penser que le passage, dans les réalités déterminées, advienne vers l'illimité ni vers le plus petit. Οὔτε γὰρ ὅπως, ἐπειδὰν ἅπαξ τις εἴπῃ ὅτι ἄπειροι ὄγκοι ἔν τινι ὑπάρχουσιν ἢ ὁπηλίκοι οὖν, ἔστι νοῆσαι· πῶς τ'ὅπως ἂν ἔτι τοῦτο πεπερασμένον εἴη τὸ μέγεθος; πηλίκοι γάρ τινες δῆλον ὡς οἱ ἄπειροί εἰσιν [...]
57 - H335[...] le plus petit. Οὔτε γὰρ ὅπως, ἐπειδὰν ἅπαξ τις εἴπῃ ὅτι ἄπειροι ὄγκοι ἔν τινι ὑπάρχουσιν ἢ ὁπηλίκοι οὖν, ἔστι νοῆσαι· πῶς τ'ὅπως ἂν ἔτι τοῦτο πεπερασμένον εἴη τὸ μέγεθος; πηλίκοι γάρ τινες δῆλον ὡς οἱ ἄπειροί εἰσιν ὄγκοι: καὶ οὗτοι ὁπηλίκοι ἄν ποτε ὦσιν, ἄπειρον ἂν ἦν καὶ τὸ μέγεθος. ἄκρον τε ἔχοντος τοῦ πεπερασμένου διαληπτόν, εἰ μὴ καὶ καθ᾽ ἑαυτὸ θεωρητόν , οὐκ ἔστι μὴ οὐ καὶ τὸ [...]
58 - H348[...] πὸ τοῦ πρώτου καταρχόμενοι καὶ οὐκ ἐν τῷ αὐτῷ, οὐδὲ μέρεσι μερῶν ἁπτόμεν᾿ἁπτόμενα, ἀλλ᾽ ἢ ἐν τῇ ἰδιότητι τῇ ἑαυτῶν τὰ μεγέθη καταμετροῦντα, τὰ πλείω πλεῖον καὶ τὰ ἐλάττω ἔλαττον. Ταύτῃ τῇ ἀναλογίᾳ νομιστέον καὶ τὸ ἐν τῇ ἀτόμῳ ἐλάχιστον κεχρῆσθαι· Et le minimum dans la sensation, il faut penser qu'il n'est pas tel que ce qui admet les passages ni en tout point dissemblable de lui, mais qu'il a d'une part quelque point commu [...]
59 - H354[...] l faut penser qu'on utilise cette analogie aussi pour le minimum dans l'atome. μικρότητι γὰρ ἐκεῖνο δῆλον ὡς διαφέρει τοῦ κατὰ τὴν αἴσθησιν θεωρουμένου , ἀναλογίᾳ δὲ τῇ αὐτῇ κέχρηται. ἐπεί περ καὶ ὅτι μέγεθος ἔχει ἡ ἄτομος, κατὰ τὴν <τῶν> ἐνταῦθα ἀναλογίαν κατηγορήσαμεν, μικρόν τι μόνον μακρὰν ἐκβάλλοντεςἐκβαλόντες. ἔτι τε τὰ ἐλάχιστα καὶ ἀμιγῆ ἀμερῆ [...]
61 - H370[...] jusque sur la tête de ceux qui sont en-dessous de nous. Car la totalité du mouvement n'est pas moins pensée comme allant à l'infini, dans des directions opposées l'une à l'autre. Καὶ μὴν καὶ ἰσοταχεῖς ἀναγκαῖον τὰς ἀτόμους εἶναι, ὅταν διὰ τοῦ κενοῦ εἰσφέρωνται μηθενὸς ἀντικόπτοντος. οὔτε γὰρ τὰ βαρέα θᾶττον οἰσθήσεται τῶν μικρῶν καὶ κούφων, ὅταν γε δὴ μηδὲν ἀπαντᾷ αὐτοῖς· οὔτε τὰ μικρὰ <βραδύτερον> om. τῶν μεγάλων, [...]
62 - H377[...] rencontrer une éventuelle résistance soit de l'extérieur soit par son propre poids sch. : en fonction de la force de ce qui l'a heurté. Ἀλλὰ μὴν καὶ κατὰ τὰς συγκρίσεις <οὐ>om. θάττων ἑτέρα ἑτέρας ῥηθήσεται τῶν ἀτόμων ἰσοταχῶν οὐσῶν, τῷ ἐφ᾽ ἕνα τόπον φέρεσθαι τὰς ἐν τοῖς ἀθροίσμασιν ἀτόμους κατὰ τὸν ἐλάχιστον συν [...]
62 - H380[...] opre poids sch. : en fonction de la force de ce qui l'a heurté. Ἀλλὰ μὴν καὶ κατὰ τὰς συγκρίσεις <οὐ>om. θάττων ἑτέρα ἑτέρας ῥηθήσεται τῶν ἀτόμων ἰσοταχῶν οὐσῶν, τῷ ἐφ᾽ ἕνα τόπον φέρεσθαι τὰς ἐν τοῖς ἀθροίσμασιν ἀτόμους κατὰ τὸν ἐλάχιστον συνεχῆ χρόνον, ἢ μὴ ἐφ᾽ ἕναεἰ <καὶ> μὴ ἐφ᾽ ἕναεἰ μὴ ἐφ' ἕναsch. : κατὰ τοὺς λόγῳ θεωρητοὺς [...]
63 - H399[...] ur de tels corps ; puisque tout ce qui est observé et saisi par l'appréhension de la pensée est vrai. Μετὰ δὲ ταῦτα δεῖ συνορᾶν ἀναφέροντα ἐπὶ τὰς αἰσθήσεις καὶ τὰ πάθη (οὕτω γὰρ ἡ βεβαιοτάτη πίστις ἔσται,) ὅτι ἡ ψυχὴ σῶμά ἐστι λεπτομερὲς παρ᾽ ὅλον τὸ ἄθροισμα παρεσπαρμένον, προσεμφερέστατον δὲ πνεύματι θερμοῦ τινα κρᾶσιν ἔχοντι καὶ πῇ μὲν τούτῳ προσεμφερές, πῇ δὲ τούτῳ: ἐπὶ δέ τοῦ μέρους ἔστι δέ τι μέρος ἔστι δὲ τὸ &l [...]
65 - H421[...] έντος εἴθ᾽ ὅλου εἴτε καὶ μέρους τινός, ἐάν περ διαμένῃ, ἕξει σῴζει τὴν αἴσθησιν . τὸ δὲ λοιπὸν ἄθροισμα διαμένον καὶ ὅλον καὶ om.κατὰ μέρος οὐκ ἔχει τὴν αἴσθησιν ἐκείνου ἀπηλλαγμένου, ὅσον ποτέ ἐστι τὸ συντεῖνον τῶν ἀτόμων πλῆθος εἰς τὴν τῆς ψυχῆς φύσιν. καὶ μὴν καὶ λυομένου τοῦ ὅλου ἀθροίσματος ἡ ψυχὴ διασπείρεται καὶ οὐκέτι ἔχει τὰς αὐτὰς δυνάμεις [...]
66 - H429[...] Οὐ γὰρ οἷόν τε νοεῖν αὐτὸ αἰσθανόμενον μὴ ἐν τούτῳ τῷ συστήματι καὶ ταῖς κινήσεσι ταύταις χρώμενον, ὅταν τὰ στεγάζοντα καὶ περιέχοντα μὴ τοιαῦτα ᾖ, ἐν οἷς νῦν οὖσα ἔχει ταύτας τὰς κινήσεις. sch : λέγει ἐν ἄλλοις καὶ ἐξ ἀτόμων αὐτὴν συγκεῖσθαι λειοτάτων καὶ στρογγυλωτάτων, πολλῷ τινι διαφερουσῶν τῶν τοῦ πυρός: καὶ τὸ μέν τι ἄλογον αὐτῆς, ὃ τῷ λοιπῷ παρεσπάρθαι σώματι: τὸ δὲ λογικὸν ἐν τῷ θ [...]
66 - H431[...] τα ᾖ, ἐν οἷς νῦν οὖσα ἔχει ταύτας τὰς κινήσεις. sch : λέγει ἐν ἄλλοις καὶ ἐξ ἀτόμων αὐτὴν συγκεῖσθαι λειοτάτων καὶ στρογγυλωτάτων, πολλῷ τινι διαφερουσῶν τῶν τοῦ πυρός: καὶ τὸ μέν τι ἄλογον αὐτῆς, ὃ τῷ λοιπῷ παρεσπάρθαι σώματι: τὸ δὲ λογικὸν ἐν τῷ θώρακι, ὡς δῆλον ἔκ τε τῶν φόβων καὶ τῆς χαρᾶς . ὕπνον τε γίνεσθαι τῶν τῆς ψυχῆς μερῶν τῶν παρ᾽ ὅλην τὴν σύγκρισιν παρεσπαρμένων ἐγκατεχομένω [...]
66 - H435[...] κι, ὡς δῆλον ἔκ τε τῶν φόβων καὶ τῆς χαρᾶς . ὕπνον τε γίνεσθαι τῶν τῆς ψυχῆς μερῶν τῶν παρ᾽ ὅλην τὴν σύγκρισιν παρεσπαρμένων ἐγκατεχομένων ἢ διαφορουμένων, εἶτα συμπιπτόντων τοῖς ἐπερεισμοῖς. τό τε σπέρμα ἀφ᾽ ὅλων τῶν σωμάτων φέρεσθαι. Car on ne peut concevoir que ce qui n'est pas dans ce type de système organisé soit sensible ni qu'il puisse faire usage de mouvements, lorsque ce qui le contient et l'enveloppe n'est plus telle que ce dans quoi actuellement [...]
67 - H441[...] λέγομεν κατὰ τὴν πλείστην ὁμιλίαν τοῦ ὀνόματος ἐπὶ τοῦ καθ᾽ ἑαυτὸ νοηθέντος ἄν: καθ᾽ ἑαυτὸ δὲ οὐκ ἔστι νοῆσαι τὸ ἀσώματον πλὴν τοῦκενοῦ. τὸ δὲ κενὸν οὔτε ποιῆσαι οὔτε παθεῖν δύναται, ἀλλὰ κίνησιν μόνον δι᾽ ἑαυτοῦ τοῖς σώμασι παρέχεται. ὥστε οἱ λέγοντες ἀσώματον εἶναι τὴν ψυχὴν ματαΐζουσιν. οὐθὲν γὰρ ἂν ἐδύνατο ποιεῖν οὔτε πάσχειν , εἰ ἦν τοιαύτη: νῦν δ᾽ ἐναργῶς ἀμφότερα ταῦτα συμβαίνει δι [...]
68 - H451[...] ων, ἱκανῶς κατόψεται τοῖς τύποις ἐμπεριειλημμένα εἰς τὸ <καὶ τὰ> κατὰ μέρος κατὰ μέρος ἀπὸ τούτων ἐξακριβοῦσθαι βεβαίως. Ἀλλὰ μὴν καὶ τὰ σχήματα καὶ τὰ χρώματα καὶ τὰ μεγέθη καὶ τὰ βάρη καὶ ὅσα ἄλλα κατηγορεῖται σώματος ὡσανεὶ ὡς ἀεὶ ὡς ἂν ἀεὶ συμβεβηκότα ἢ πᾶσιν ἢ τοῖς ὁρατοῖς καὶ κατὰ τὴν αἴσθησιν σώματος γνωστά αὐτὴν γνωστά αὐτῶν γνωστοῖς αὐτοῖς γνωστοῖς , οὔθ᾽ ὡς καθ᾽ [...]
69 - H458[...] , il ne faut pas supposer que ce sont des natures par soi (en effet il n'est pas possible de le concevoir), οὔτε ὅλως ὡς οὐκ εἰσίν, οὔθ᾽ ὡς ἕτερ᾽ ἄττα προσυπάρχοντα τούτῳ ἀσώματα, οὔθ᾽ ὡς μόρια τούτου, ἀλλ᾽ ὡς τὸ ὅλον σῶμα καθόλου μὲν <ἐκ> τούτων πάντων τὴν ἑαυτοῦ φύσιν ἔχον ἀίδιον, οὐχ οἷον δὲ εἶναι συμπεφορημένον (ὥσπερ ὅταν ἐξ αὐτῶν τῶν ὄγκων [...]
69 - H461[...] ίν, οὔθ᾽ ὡς ἕτερ᾽ ἄττα προσυπάρχοντα τούτῳ ἀσώματα, οὔθ᾽ ὡς μόρια τούτου, ἀλλ᾽ ὡς τὸ ὅλον σῶμα καθόλου μὲν <ἐκ> τούτων πάντων τὴν ἑαυτοῦ φύσιν ἔχον ἀίδιον, οὐχ οἷον δὲ εἶναι συμπεφορημένον (ὥσπερ ὅταν ἐξ αὐτῶν τῶν ὄγκων μεῖζον ἄθροισμα συστῇ ἤτοι τῶν πρώτων ἢ τῶν τοῦ ὅλου μερῶν μεγεθῶν τοῦδέ τινος ἐλαττόνων),ἀλλὰ μονον, ὡς λέγω, ἐκ τούτων ἁπάντων τὴν ἑαυτοῦ [...]
69 - H471[...] γω, ἐκ τούτων ἁπάντων τὴν ἑαυτοῦ φύσιν ἔχον ἀίδιον. καὶ ἐπιβολὰς μὲν ἔχοντα ἰδίας πάντα ταῦτά ἐστι καὶ διαλήψεις , συμπαρακολουθοῦντος δὲ τοῦ ἀθρόου καὶ οὐθαμῇ ἀποσχιζόμεναἀποσχιζομένου, ἀλλὰ κατὰ τὴν ἀθρόαν ἔννοιαν τοῦ σώματος κατηγορίαν εἰληφόταεἰληφότος. ni penser qu'elles n'existent absolument pas, ni qu'en tant qu'incorporelles elles sont d'une autre sorte et comme rajoutées en plus, ni qu'elles sont une partie de celui-ci ; mais que le corps en totalit [...]
70 - H472[...] ension spécifique ainsi qu'une distinction propre, l'agrégat les accompagnant en permanence, elles n'en sont jamais séparées, mais elles entraînent une catégorisation du corps selon sa notion agrégée. Καὶ μὴν καὶ τοῖς σώμασι συμπίπτει πολλάκις καὶ οὐκ ἀίδιον παρακολουθεῖν <***> οὔτ᾽ ἐν τοῖς ἀοράτοις ἔσταικαὶ οὔτε ἀσώματα. ὥστε δὴ κατὰ τὴν πλείστην φορὰν [...]
70 - H481[...] παρακολουθεῖν <***> οὔτ᾽ ἐν τοῖς ἀοράτοις ἔσταικαὶ οὔτε ἀσώματα. ὥστε δὴ κατὰ τὴν πλείστην φορὰν τούτῳ τῷ ὀνόματι χρώμενοι φανερὰ ποιοῦμεν τὰ συμπτώματα οὔτε τὴν τοῦ ὅλου φύσιν ἔχειν, ὃ συλλαβόντες κατὰ τὸ ἀθρόον σῶμα προσαγορεύομεν, οὔτε τὴν τῶν ἀίδιον παρακολουθούντων, ὧν ἄνευ σῶμα οὐ δυνατὸν νοεῖσθαι. κατ᾽ ἐπιβολὰς δ᾽ ἄν τινας παρακολουθο [...]
70 - H483[...] ατα. ὥστε δὴ κατὰ τὴν πλείστην φορὰν τούτῳ τῷ ὀνόματι χρώμενοι φανερὰ ποιοῦμεν τὰ συμπτώματα οὔτε τὴν τοῦ ὅλου φύσιν ἔχειν, ὃ συλλαβόντες κατὰ τὸ ἀθρόον σῶμα προσαγορεύομεν, οὔτε τὴν τῶν ἀίδιον παρακολουθούντων, ὧν ἄνευ σῶμα οὐ δυνατὸν νοεῖσθαι. κατ᾽ ἐπιβολὰς δ᾽ ἄν τινας παρακολουθοῦντος τοῦ ἀθρόου ἕκαστα προσαγορευθείη ** De plus, dans les corps aussi des accidents arrivent souvent [...]
71 - H493[...] t accident, ἀλλ' ὅτῳὅτε δήποτε ἕκαστα συμβαίνοντα θεωρεῖται, οὐκ ἀίδιον τῶν συμπτωμάτων παρακολουθούντων. καὶ οὐκ ἐξελατέον ἐκ τοῦ ὄντος ταύτην τὴν ἐνάργειαν, ὅτι οὐκ ἔχει τὴν τοῦ ὅλου φύσιν ᾧ συμβαίνει sch : ὃ δὴ καὶ σῶμα προσαγορεύομεν. Seuls Usener et Arrighetti en ont une scholie. , οὐδὲ τὴν τῶν ἀίδιον παρακολουθούντων, οὐδ᾽ αὖ καθ᾽ αὑτὰ νομιστέον (οὐδὲ γὰρ τοῦτο διανοητέονδιανοητὸν οὔτ᾽ ἐπὶ τούτων οὔτ᾽ ἐπὶ τῶν [...]
71 - H499[...] ὴν τῶν ἀίδιον παρακολουθούντων, οὐδ᾽ αὖ καθ᾽ αὑτὰ νομιστέον (οὐδὲ γὰρ τοῦτο διανοητέονδιανοητὸν οὔτ᾽ ἐπὶ τούτων οὔτ᾽ ἐπὶ τῶν ἀίδιον συμβεβηκότων), ἀλλ᾽ ὅπερ καὶ φαίνεται, συμπτώματα πάντα σώματος πάντα <κατὰ> τὰ σώματα πάντα τὰ τοιαῦτα νομιστέον, καὶ οὐκ ἀίδιον παρακολουθοῦντα οὐδ᾽ αὖ φύσεως καθ᾽ ἑαυτὰ τάγμα ἔχοντα, ἀλλ᾽ ὃν τρόπον αὐτὴ ἡ αἴσθησις [...]
Letter to Pythocles from Epicurus = DL X, 84-116 - ed. Usener / Lettre à Pythoclès d'Epicure = DL X, 84-116 - éd. Usener, 35
86 - Py18[...] utres disciplines. μήτε τὸ ἀδύνατον παραβιάζεσθαι <καὶ> παραβιάζεσθαι μήτε ὁμοίαν κατὰ πάντα τὴν θεωρίαν ἔχειν ἢ τοῖς περὶ βίων λόγοις ἢ τοῖς κατὰ τὴν τῶν ἄλλων φυσικῶν προβλημάτων κάθαρσιν, οἷον ὅτι τὸ πᾶν σώματα καὶ ἀναφὴς φύσις ἐστίν, ἢ ὅτι ἄτομα <τὰ> στοιχεῖα στοιχεῖα , καὶ πάντα τὰ τοιαῦτα ὅσα [...]
86 - Py20[...] παραβιάζεσθαι <καὶ> παραβιάζεσθαι μήτε ὁμοίαν κατὰ πάντα τὴν θεωρίαν ἔχειν ἢ τοῖς περὶ βίων λόγοις ἢ τοῖς κατὰ τὴν τῶν ἄλλων φυσικῶν προβλημάτων κάθαρσιν, οἷον ὅτι τὸ πᾶν σώματα καὶ ἀναφὴς φύσις ἐστίν, ἢ ὅτι ἄτομα <τὰ> στοιχεῖα στοιχεῖα , καὶ πάντα τὰ τοιαῦτα ὅσα μοναχὴν <δὴ> ὅσα μοναχὴν <ἢ> ὅσα μοναχὴν ἔχει τοῖς [...]
94 - Py107[...] n s'en tenant à ce qui est possible, ramener chacune d'elles à l'accord avec les phénomènes, sans craindre les artefacts aliénés des spécialistes des astres. Κένωσίς τε σελήνης καὶ πάλιν πλήρωσις καὶ κατὰ στροφὴν τοῦ σώματος τούτου δύναιτ᾽ ἂν γίνεσθαι καὶ κατὰ σχηματισμοὺς ἀέρος ὁμοίως, ἔτι τε καὶ κατ᾽ ἐπιπροσθετήσεις προσθετήσεις ἐμπροσθετήσεις καὶ κατὰ πάντας τρόπους, [...]
99 - Py171[...] es ; ἐπὶ δὲ ποίοις παρὰ τοῦτο ἢ τοῦτο τὸ αἴτιον γίνεται οὐκ ἔστι συνιδεῖν. Νέφη δύναται γίνεσθαι καὶ συνίστασθαι καὶ παρὰ πιλήσεις ἀέρος om. πνευμάτων συνώσει ὑπὸ πνευμάτων συνώσεως , καὶ παρὰ περιπλοκὰς ἀλληλούχων ἀτόμων καὶ ἐπιτηδείων εἰς τὸ τοῦτο τελέσαι καὶ κατὰ ῥευμάτων συλλογὴν ἀπό τε γῆς καὶ ὑδάτων: καὶ κατ᾽ ἄλλους δὲ τρόπους πλείους αἱ τῶν τοιούτων συστάσεις οὐκ ἀδ [...]
101 - Py186[...] ἀστραπαὶ δ᾽ ὡσαύτως γίνονται κατὰ πλείους τρόπους· καὶ γὰρ κατὰ παράτριψιν καὶ σύγκρουσιν νεφῶν ὁ πυρὸς ἀποτελεστικὸς σχηματισμὸς ἐξολισθαίνων ἀστραπὴν γεννᾷ: καὶ κατ᾽ ἐκριπισμὸν ἐκ τῶν νεφῶν ὑπὸ πνευμάτων τῶν τοιούτων σωμάτων ἃ τὴν λαμπηδόνα ταύτην παρασκευάζει, καὶ κατ᾽ ἐκπιασμόν, θλίψεως τῶν νεφῶν γινομένης, εἴ θ᾽ εἴθ᾽ ὑπ᾽ ἀλλήλων εἴ θ᾽εἴθ᾽ ὑπὸ πνευμάτων: καὶ κατ᾽ ἐμπερίληψιν δὲ τοῦ ἀπὸ τῶν ἄστρων κατεσπει [...]
102 - Py191[...] s'en suit, du fait du mouvement du feu ; ou bien du fait de l'embrasement du vent, causé par la violence du déplacement et aussi de la torsion ; καὶ κατὰ ῥήξεις δὲ νεφῶν ὑπὸ πνευμάτων ἔκπτωσίν τε πυρὸς ἀποτελεστικῶν ἀτόμων καὶ τὸ τῆς ἀστραπῆς φάντασμα ἀποτελουσῶν. καὶ κατ᾽ἄλλους δὲ πλείους τρόπους ῥᾳδίως ἔσται καθορᾶν ἐχόμενον ἀεὶ τῶν φαινο [...]
105 - Py209[...] ονται, ὡς ἀναγκαίωςὡς ἂν καὶ ἡ ἀπογέννησις κατὰ τὴν δίνησιν κίνησιν τοῦ πνεύματος γίνεταιγίνηται: ἕως δὲ θαλάττης δῖνοι ἀποτελοῦνται. Σεισμοὺς ἐνδέχεται γίνεσθαι καὶ κατὰ πνεύματος ἐν τῇ γῇ ἀπόληψιν καὶ παρὰ μικροὺς ὄγκους αὐτῆς παράθεσιν καὶ συνεχῆ κίνησιν, ὃ τὴν κράδανσινὅταν κράδανσινὅταν κραδασμὸν τῇ γῇ παρασκευάζειπαρασκευάζῃ: καὶ τὸ πνεῦμα τοῦτο ἢ ἔξωθεν ἐμπεριλαμβάνει ἢ ἐκ τοῦ πίπτειν εἰςεἴσω ἐδάφη εἰς ἀντροειδ [...]
110 - Py237[...] ur, comme nous la voyons, du fait de l'éclairage vers ses parties. τὸ δὲ τῆς περιφερείας τοῦτο φάντασμα γίνεται διὰ τὸ τὸ διάστημα πάντοθεν ἴσον ὑπὸ τῆς ὄψεως θεωρεῖσθαι, ἢ σύνωσιν τοιαύτην λαμβανουσῶν τῶν ἐν τῷ ἀέρι ἀτόμων ἢ ἐν τοῖς νέφεσιν ἀπὸ τοῦ ἡλίου ἀπὸ τοῦ αὐτοῦ ἀέρος <προσφερομένου πρὸς τὴν σελήνην>· ἀποφερομένων ἀποφερομένων ἀτόμων περιφέρειάν τινα καθίεσθαι τὴν σύγκρισιν ταύτην. Ἅλως περὶ τὴν σελήνην γίν [...]
110 - Py238[...] άστημα πάντοθεν ἴσον ὑπὸ τῆς ὄψεως θεωρεῖσθαι, ἢ σύνωσιν τοιαύτην λαμβανουσῶν τῶν ἐν τῷ ἀέρι ἀτόμων ἢ ἐν τοῖς νέφεσιν ἀπὸ τοῦ ἡλίου ἀπὸ τοῦ αὐτοῦ ἀέρος <προσφερομένου πρὸς τὴν σελήνην>· ἀποφερομένων ἀποφερομένων ἀτόμων περιφέρειάν τινα καθίεσθαι τὴν σύγκρισιν ταύτην. Ἅλως περὶ τὴν σελήνην γίνεται καὶ <καὶ κατὰ> ἢ <κατὰ> πάντοθεν ἀέρος προσφερομένου πρὸς τὴν σελήνην ἢ τὰ ἀπ᾽ αὐτῆς ῥεύματα ἀποφερόμενα ὁμαλῶ [...]
115 - Py280[...] on dit qu'ils chutent le peuvent soit partiellement par un frottement mutuel, soit par une retombée de matière dont provient une exhalaison de vent, comme aussi nous l'avons dit pour les éclairs ; καὶ κατὰ σύνοδον δὲ ἀτόμων πυρὸς ἀποτελεστικῶν, συμφυλίας γενομένης εἰς τὸ τοῦτο τελέσαι, καὶ κίνησιν καὶ <κατὰ> κίνησιν οὗ ἂν ἡ ὁρμὴ ἐξ ἀρχῆς κατὰ τὴν [...]
Letter to Menoeceus from Epicurus = DL X, 122-135 - ed. Usener / Lettre à Ménécée d'Epicure = DL X, 122-135 - éd. Usener, 59
127 - Me49[...] σόμενον. Ἀναλογιστέον δὲ ὡς τῶν ἐπιθυμιῶν ἃιαἱ μέν εἰσι φυσικαί, ἃιαἱ δὲ κεναί. καὶ τῶν φυσικῶν ἃιαἱ μὲν ἀναγκαῖαι, ἃιαἱ δὲ φυσικαὶ μόνον: τῶν δ᾽ ἀναγκαίων ἃιαἱ μὲν πρὸς εὐδαιμονίαν εἰσὶν ἀναγκαῖαι, ἃιαἱ δὲ πρὸς τὴν τοῦ σώματος ἀοχλησίαν, ἃιαἱ δὲ πρὸς αὐτὸ τὸ ζῆν. Car s'il croit vraiment ce qu'il dit, pourquoi n'en finit-il pas avec la vie ? Car, s'il le veut pour de bon, c'est à portée de main. Mais s'il dit ça pour rire, il tient des propos vides de sens s [...]
128 - Me51[...] ui sont nécessaires, certains le sont pour être heureux, d'autres pour jouir d'un corps valide, d'autres purement et simplement pour vivre. τούτων γὰρ ἀπλανὴς θεωρία πᾶσαν αἵρεσιν καὶ φυγὴν ἐπανάγειν οἶδεν ἐπὶ τὴν τοῦ σώματος ὑγίειαν καὶ τὴν τῆς ψυχῆς ἀταραξίαν, ἐπεὶ τοῦτο τοῦ μακαρίως ζῆν ἐστι τέλος. τούτου γὰρ χάριν πάντα πράττομεν, ὅπως μήτε ἀλγῶμεν μήτε ταρβῶμεν: ὅταν δ᾽ ἅπαξ τοῦτο περὶ ἡμᾶς γένηται, λύεται πᾶς ὁ τῆς ψυχῆς χειμών, οὐκ ἔχοντος τοῦ ζῴου βα [...]
128 - Me52[...] υ γὰρ χάριν πάντα πράττομεν, ὅπως μήτε ἀλγῶμεν μήτε ταρβῶμεν: ὅταν δ᾽ ἅπαξ τοῦτο περὶ ἡμᾶς γένηται, λύεται πᾶς ὁ τῆς ψυχῆς χειμών, οὐκ ἔχοντος τοῦ ζῴου βαδίζειν ὡς πρὸς ἐνδέον τι καὶ ζητεῖν ἕτερον ᾧ τὸ τῆς ψυχῆς καὶ τοῦ σώματος ἀγαθὸν συμπληρώσεταισυμπληρωθήσεται. τότε γὰρ ἡδονῆς χρείαν ἔχομεν, ὅταν ἐκ τοῦ μὴ παρεῖναι τὴν ἡδονὴν ἀλγῶμεν: ὅταν δὲ μηδὲνμὴ ἀλγῶμεν, οὐκέτι τῆς ἡδονῆς δεόμεθα. καὶ διὰ τοῦτο τὴν ἡδονὴν ἀρχὴν καὶ [...]
131 - Me70[...] ους παρασκευάζει. Ὅταν οὖν λέγωμεν ἡδονὴν τέλος ὑπάρχειν, οὐ τὰς τῶν ἀσώτων ἡδονὰς καὶ τὰς ἐν ἀπολαύσει κειμένας λέγομεν, ὥς τινες ἀγνοοῦντες καὶ οὐχ ὁμολογοῦντες ἢ κακῶς ἐκδεχόμενοι νομίζουσιν, ἀλλὰ τὸ μήτε ἀλγεῖν κατὰ σῶμα μήτε ταράττεσθαι κατὰ ψυχήν. et du pain et de l'eau donnent le plaisir le plus grand, lorsque celui qui en manque les a obtenus. L'habitude des régimes simples et non somptueux est donc le gage d'une santé parfaite, elle soutient l'homme [...]

Termes liés :

agrégat, densité

Aller à l'index